Farkındalık, Cesaret ve Sevgi ile Yaşa (FCS) Projesi – ACL Global Project

ACL Global Project, kar amacı gütmeyen, Seattle, Washington merkezli bir kuruluştur. Dünya çapında 92 şehirde çalışmalarını yürütmektedir. Orijinal adı Awareness, Courage and Love (ACL) olan proje, Türkiye’de Farkındalık, Cesaret ve Sevgi ile Yaşa (FCS) adı altında faaliyete geçmeye hazırlanmaktadır. Projenin amacı, daha zengin ve anlamlı ilişkiler kurmayı arzulayan herkese ACL toplantıları ile ulaşmak ve ciddi bir halk sağlığı problemi olan yalnızlık ve sosyal izolasyonu hafifletmektir.

Yalnızlık, Tek Başınalık ve Sosyal İzolasyon

Tek başına olmak, fiziksel bir yalnızlık durumunu veya arkadaşlık eksikliğini ifade eder. Bir duyguya değil, içinde bulunulan koşullara yönelik bir ifadedir. Her zaman olumsuz bir durumu ifade etmez. Bazı insanlar yalnız vakit geçirmekten keyif alır ve bunu değerli bulurlar.

Yalnızlık, sosyal bağlardan kopukluk veya sosyal ilişkilerde doyumsuzluk hissi ile karakterize duygudur. Başkalarının yanındayken bile hissedilen boşluk hissini veya anlamlı bağlantılara duyulan özlemi ifade eder. Bireyin arzu ettiği sosyal ilişkiler ile mevcut sosyal ilişkileri arasında bir çelişki algıladığında ortaya çıkan karmaşık bir duygusal durumdur.

Sosyal izolasyon, diğer bireylerle veya sosyal gruplarla temas veya etkileşim eksikliği anlamına gelir. Zihinsel, duygusal ve fiziksel refah üzerinde ciddi sonuçları olabilir.

Yalnızlık Epidemisi

Günümüzde teknolojik gelişmeler sonucu iletişim çok daha hızlı ve kolay hale gelse de birçok kişi anlamlı sosyal etkileşimlerden uzaklaşmış ve izole hissediyor. Yalnızlık epidemisi (salgını), modern toplumda yalnızlığın ve sosyal izolasyonun artarak yaygınlaştığını ifade eden bir terimdir.

Yalnızlık Salgınının Olası Nedenleri

İş Yaşamı: Harvard Business Review’da yayınlanan bir araştırmaya göre, daha yüksek düzeyde yalnızlık yaşayan çalışanlar, aynı zamanda daha az terfi aldıklarını, işten daha az tatmin olduklarını ve daha sık iş değiştirdiklerini bildiriyorlar. İş yaşamı yalnızlık duygularına aşağıdaki şekillerde katkıda bulunabilir:
- Uzun çalışma saatleri nedeniyle iş dışında sosyalleşmeye zaman ve enerjinin kalmaması
- Uzaktan çalışma nedeniyle yüz yüze etkileşimin azalması
- İş-özel hayat dengesinin kurulamaması
- Stresli bir çalışma ortamı
Değişen Sosyal Yapılar: Aile boyutlarının küçülmesi ve tek başına yaşayan insan sayısının artması aile dinamiklerinin değişmesine yol açtı. Küçük şehirlerden büyük şehirlere gerçekleşen göç de yalnızlığı besleyen bir değişim olarak görülüyor.
Teknolojik Gelişmeler: Teknoloji çoğu zaman iletişimi olumlu yönde etkilese de, kişiler arası etkileşimlerin doğasını değiştirerek sosyal izolasyona da katkıda bulunuyor. Teknoloji temelli iletişim, yüz yüze iletişimin azalmasına yol açıyorsa tehlikeli olabilir.
Yardım İstemekte Zorluk: Yalnızlık duyguları maalesef kolay kabul edilebilen duygular değildir. Damgalanmaktan çekinen kişiler çoğu zaman yalnızlıkla mücadelelerini gizlemeyi tercih ederler. Bu da yalnızlık duygusunun zamanla daha da artmasına yol açar.

Yalnızlığın Fiziksel, Zihinsel ve Duygusal Zararları

Ruh Sağlığı: Depresyon, anksiyete ve stres gibi ruh sağlığı sorunlarını artırabilir. Uzun süreli yalnızlık, özsaygıyı ve özgüveni zedeleyerek iyi oluş halini olumsuz etkileyebilir.
Fiziksel Sağlık: Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, zayıf bağışıklık sistemi, uyku ve yeme problemleri gibi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir.
Zararlı Davranışlar: Alkol ve madde kullanımı gibi zararlı davranışları artırabilir.
Sosyal Beceriler: Sosyal becerilerin zamanla körelmesine sebep olabilir.
Erken Ölüm Riski: Erken ölüm riskini artırabilir.
Üretkenlik ve Yaratıcılık: Üretkenliği ve yaratıcılığı olumsuz etkileyebilir.

Yüzlerce bilimsel çalışma, sosyal bağların zayıf olmasının, aşırı sigara içmeye eşdeğer, obezite, hava kirliliği ve aşırı alkol tüketiminden daha fazla genel sağlık ve yaşam süresine olumsuz etkileri olduğunu göstermektedir (Holt-Lundstad, 2017).

APA’nın (American Psychological Association) eski başkanı Jeste, yalnızlık ve hastalık arasındaki bağlantıyı gösteren çeşitli araştırmalara dikkat çekiyor. Bu araştırmalardan biri 2016 tarihli JAMA Psikiyatri çalışmasıdır. Bu çalışmada yaşlı yetişkinlerin yalnızlıkları ile amiloid-beta (Aβ) yükü arasında yeni bir ilişki bulundu. Bu da bizlere yalnızlık ile Alzheimer riski arasında bir bağlantı olduğunu gösteriyor. (Aβ, demans ve Alzheimer ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilen bir protein deposudur.)

Yalnızlık Salgınıyla Nasıl Başa Çıkabiliriz?

Yalnızlık salgınıyla mücadele, toplumsal, kültürel ve bireysel değişimleri içeren çok yönlü bir yaklaşımı gerektirir. Bu yaklaşım toplumsal bağların oluşturulması, teknolojinin rolünün yeniden yapılandırılması, sosyal becerilerin geliştirilmesi, bireysel ruh sağlığının desteklenmesi gibi müdahaleleri içerir.

Sosyal bağlantıları güçlendirmek aktif bir çabayı gerektirir. Bunun için yeni insanlarla tanışmak, topluluk etkinliklerine katılmak, benzer ilgi alanlarına sahip kişilerle aktivite planlamak, gönüllü çalışmalara dahil olmak faydalı olabilir. Sosyal iletişimi başlatmak kadar sürdürmek de önemlidir. Aile üyeleri, arkadaşlar ve tanıdıklarla düzenli bir araya gelmek için planlama yapmak faydalı olabilir. Duygularınızı ve düşüncelerinizi açıkça ifade etmek, başkalarıyla duygusal bağ kurmanızı sağlar. İyi günlerde olduğu kadar zor günlerde de sosyal bağları koparmamak destek almayı kolaylaştırır.