Bilişsel Davranışçı Terapi
Bilişsel Davranışçı Terapi, 1960’ların sonunda Aaron Beck tarafından geliştirilen ve bilimsel araştırmalarla desteklenen bir psikoterapi yöntemidir.. BDT, bugün dünyada tek başına ya da diğer tedavi yöntemlerine ek olarak birçok psikolojik sorunun tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Konuşmaya dayalı olan bu tedavi yönteminde amaç, yaşanan probleme etki eden işlevsiz düşüncelerin saptanması ve değiştirilmesidir. Diğer psikoterapi yöntemlerine göre daha az sayıda seans gerektirir ve BDT oturumu daha fazla yapılandırılmıştır. BDT terapi ekolleri arasında sıklıkla tercih edilen bir ekoldür. Eğer siz de İzmir BDT terapisti arayışında iseniz bu sayfadaki bilgiler size yardımcı olabilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?
BDT tedavisi hem düşünce kalıplarını hem de davranışları ele alan eklektik bir modeldir. Uygulamada birçok terapist bilişsel ve davranışsal tekniklerin bir kombinasyonunu kullanır. BDT müdahaleleri bireylerin ihtiyaçlarına ve psikolojik sorunlarının niteliğine göre şekillenir.
Kognitif terapi (bilişsel terapi) ve davranışçı terapi psikoterapi alanındaki iki önemli yaklaşımdır. Kognitif davranış tedavisi hem bilişsel hem de davranışsal öğeler barındırır. Kognitif terapi duygusal ve davranışsal problemlerin oluşumunda rol oynayan olumsuz ve işe yaramayan düşünce kalıplarını, inançları ve bilişsel çarpıtmaları ortaya çıkarmaya ve değiştirmeye odaklanır. Davranışçı terapi ise gözlemlenebilir davranışlara ve bunların değiştirilmesine odaklanır. Tedavi süreci sorunlu davranışları tanımlamayı ve değiştirmeyi veya olumlu davranışları güçlendirmeyi içerir.
BDT stratejileri işlevsiz düşünce kalıplarını tanımlamak ve yeniden yapılandırmak, davranış aktivasyonu, maruz bırakma, gevşeme teknikleri, problem çözme becerileri, ev ödevleri, bilişsel yeniden yapılandırma, nüksü önleme, iletişim becerileri olarak sıralanabilir. Ev ödevleri BDT egzersizleri için fırsat sağlar. BDT ile değişim bu stratejilerin etkili kullanımına bağlıdır. Sıralanan stratejiler bilişsel davranış terapisi kapsamında kullanılan temel stratejilerden bazılarıdır. Ancak psikoterapi oldukça bireysel bir süreçtir ve kullanılan teknikler, kişinin ihtiyaçlarına ve şikayetine göre değişebilir. BDT uzmanı süreci kişiye özel planlar ve yürütür.
BDT ile Tedavi Edilebilen Psikolojik Rahatsızlıklar
BDT anksiyete tedavisi için sıklıkla tercih edilen bir psikoterapi yaklaşımıdır. Yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, panik bozukluk ve spesifik fobiler dahil olmak üzere çeşitli anksiyete bozukluklarında oldukça etkilidir. Panik bozukluk BDT müdahaleleri sayesinde kişinin yaşamında bir sorun olmaktan çıkar.
BDT ile depresyon tedavisi kanıta dayalı bir tedavi yöntemidir. Yapılandırılmış BDT oturumları depresyona yönelik ve hedef odaklı olduğundan, bireylerin depresyonun semptomlarını yönetmesine özellikle yardımcı olmaktadır. Depresyonun ciddiyetine bağlı olarak, Bireysel BDT seansları ilaç tedavisi gibi daha geniş bir tedavi planının bir parçası olarak da kullanılabilir. İzmir BDT uzmanları sizi bu konuda yönlendirecektir
Obsesif kompulsif bozukluk BDT ile tedavi edilebilen bir diğer psikolojik rahatsızlıktır. OKB için BDT oldukça yapılandırılmış bir tedavi planı sunar. Terapi seansları sıkıntıya neden olan belirli takıntı (obsesyon) ve kompulsiyonları ele almak için terapist ve danışan arasında işbirliği içinde yürütülür.
Yeme bozukluğu BDT, beslenme danışmanlığı ve tıbbi müdahaleler ile tedavi edilir. BDT’nin genel amacı bireylerin yemekle, beden imajlarıyla ve kendileriyle daha sağlıklı bir ilişki kurmalarına yardımcı olmaktır.
İzmir bölgesinde BDT hizmeti veren uzmanlar çalıştıkları yaş gruplarına göre çeşitlilik gösterirler. Çocuklar için BDT uzmanı mı yoksa ergenler için BDT uzmanı mı aradığınıza göre seçim yapabilirsiniz. Yetişkinler için BDT tedavisi yapan her psikolog çocuk ve ergen popülasyonu ile çalışmayabilir. Bu nedenle ihtiyacınıza göre araştırma yapmalısınız. BDT fiyatları da buna göre değişebilir.
Bilişsel Davranışçı Terapinin Bilimsel Temeli
Bilişsel Davranışçı Terapinin arkasında bilişsel model yer alır. Bilişsel modele göre, başımızdan geçen olayları algılama şeklimiz duygusal tepkilerimizi etkilemektedir. Örneğin tatile çıkacak olan birinin ”Çok güzel bir tatil beni bekliyor!” şeklinde düşünmesi mutlu ve hevesli hissetmesini sağlayacaktır. Fakat bu kişi eğer ”Tatilde başıma kesin kötü bir şeyler gelecek. Ne zaman tatile çıksam bir aksilik oluyor” şeklinde düşüncelere sahip ise kaygılı ve mutsuz hissedecektir. Duygular sadece içinde bulunduğunuz durumdan değil onları algılama şeklimizden etkilenir. Gün içinde duygu durumumuzu olumsuz etkileyen düşüncelerin her zaman farkında olmayabiliriz. BDT teknikleri ile bu düşüncelerin öncelikle farkına varmayı ve onların gerçekliğe yaklaştırmayı hedefleriz. Bilişsel davranışçı terapide danışanın olumsuz düşünce kalıplarının farkına varması için Bilişsel Çarpıtmalar incelenir.
Bilişsel Davranışçı Terapinin Süresi Ne Kadardır?
Kognitif terapinin süresine danışan ve terapist birlikte karar verirler. Yaklaşık 2-3 seanstan sonra tedavi süresinin ne kadar süreceği ortaya çıkmış olur. Bazı danışanlar için 6-10 seans yeterli olabilir. Bazı danışanlar da daha fazla seansa ihtiyaç duyulabilir. Genellikle haftada bir ya da on günde bir sıklıkla devam eden seanslar ile terapiye başlanır. Danışan kendini iyi hissetmeye başladığı zaman görüşmelerin sıklığı azaltılabilir.
Diğer Psikoterapi Yöntemlerinden Farkı Nedir?
- Hedef Odaklı: Odak noktası şu anda yaşanan güncel problemlerdir. Danışanın geçmişinden çok şu anda yaşadığı probleme ve güncel durumuna odaklanılır.
- Yapılandırılmış: Her seansın gündemi seans başında belirlenir.
- Aktif ve deneyimsel: Bilişsel Davranışçı Terapi süreci danışanın pasif olmadığı, aktif bir şekilde terapide rol üstlendiği bir süreçtir. Ev ödevleri, okuma listeleri, seans arasında kayıt tutma danışanın sorumluluklarına örnek olarak gösterilebilir. Bir diğer nokta da seansta öğrenilen bilgilerin ve becerilerin günlük hayata aktarılmasıdır. Bu noktada yaşantısal ödevler devreye girer. Terapist danışana bu aktarımı nasıl yapacağı konusunda destek olmakta ve önerilerde bulunmaktadır.
- Etkinliği birçok araştırma ile desteklenmektedir. Bilişsel Davranışçı Terapi’nin etkinliğinin değerlendirildiği çalışmalar, anksiyete bozukluklarında, yeme bozukluklarında, öfke kontrolü problemlerinde, streste ve depresyonda tedaviye cevap oranının oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.
Terapinin İşe Yarayıp Yaramadığını Nasıl Anlayabilirim?
Terapinin işe yarayıp yaramadığını anlamak için terapiye başvurma nedenlerinizi tüm hafta boyunca takip etmelisiniz. Terapi süreci boyunca davranışlarınızda, duygularınızda ve düşüncelerinizde değişimler olacaktır. Bu değişimler bazen hızlı bazen de yavaş ortaya çıkabilir. Ayrıca bazı değişimler büyük değişimler olurken bazı değişimler nispeten daha küçük değişimler olabilir. Terapinin işe yarayıp yaramadığını anlamak için öncelikle bu değişimleri fark etmek gerekir. Gerçekçi beklentiler de terapinin işe yarayıp yaramadığını değerlendirmede önemlidir. Sorunlarımızın bir günde oluşmadığını ve bir günde de ortadan kalmayacağını unutmamalıyız. Terapi süreci emek ve zaman ister.
Terapiye Ne Kadar Süre Devam Etmeliyim?
Her danışan terapiye ne kadar süre devam edeceğini bilerek terapi sürecine başlamak ister. Hatta bazı kişiler minimum seans sayısını tamamlayamayacaklarını düşündükleri için terapiye başlamaktan vazgeçebilirler. Bilişsel Davranışçı Terapi’de belirli bir seans sayısına bağlı kalma zorunluluğu bulunmamaktadır. Terapi sürecinin ne kadar devam edeceğine danışan ve terapist beraber karar verir. Bu noktada kesinlikle bir zorlama ya da şart yoktur. Hatta bazı danışanlar 2 veya 3 seansta bile umut verici sonuçlar alabilmektedir.
Online BDT
İzmir BDT klinikleri açısından zengin bir şehirdir. Ancak yüz yüze psikoterapi için ofise gelemeyen kişiler uzaktan BDT terapisi ile tedavilerine devam edebilirler. BDT tedavi başarısı hem geleneksel BDT hem de online BDT için benzerdir. BDT uygulamaları ve tedavi süreci yüz yüze psikoterapi ile aynıdır. Seanslar BDT uzmanı tarafından gerçekleştirilir. Tedavilerine yüz yüze devam etmek isteyen kişiler İzmir BDT danışmanlık merkezleri hakkında araştırma yapabilirler.