İzmir Ergen Psikolog | Gençlerde Depresyon

Gençler ve Depresyon

Bir gencin üzgün veya sinirli olması, eskiden zevk aldığı şeylere ilgi duymaması, yeme veya uyku alışkanlıklarında değişikliklerin gözlenmesi depresyona işaret ediyor olabilir. 

Gelecek hakkında umutsuz hissetmek ve kendine değer vermemek de önemli bir uyarı işaretidir. Notlarda düşüş veya okulda konsantrasyon güçlüğü de bir belirti olabilir. Çocuğunuz bu belirtilerden birkaçını gösteriyorsa ve bu belirtiler birkaç haftadan daha uzun süredir devam ediyorsa depresyon söz konusu olabilir. 

Depresyon, günümüzde özellikle gençler arasında yaygınlaşan bir ruh sağlığı sorunudur. Ergenlik dönemi, bireylerin fiziksel, duygusal ve sosyal gelişimlerinin hızlandığı bir dönemdir. Bu süreçte yaşanan stres, baskı ve değişim, gençlerin ruhsal sağlıklarını olumsuz etkileyebilir. Aileler, bu dönemde gençlerin duygusal durumlarını yakından izlemeli ve gerektiğinde destek olmalıdır. İzmir ergen psikolog desteği, bu zorlu süreçte gençlerin duygularını anlamalarına, sağlıklı başa çıkma yöntemleri geliştirmelerine ve kendilerini daha iyi ifade etmelerine yardımcı olabilir.Bu blog yazısında, depresyonun gençler üzerindeki etkilerini ele alacak ve ailelerin dikkat etmesi gereken önemli noktaları vurgulayacağız. 

Depresyon Nedir? 

Depresyon, kalıcı bir üzüntü hissine ve bir zamanlar keyif aldığınız şeylere ve aktivitelere karşı ilgi kaybına neden olan bir ruh hali bozukluğudur. Ayrıca düşünme, hafıza, yeme, uyku, konsantrasyon sorunlarına da yol açabilir.

Depresyoun birden fazla çeşidi vardır. Klinik depresyon veya majör depresif bozukluk genellikle sadece “depresyon” olarak adlandırılır. En şiddetli depresyon türüdür. Kronik depresyon (distimi), atipik depresyon, mevsimsel depresyon, bipolar bozukluktaki depresyon depresyon çeşitlerinden bazılarıdır.

Depresyon Üzgün Olmaktan daha fazlasıdır

Sevilen bir arkadaş ile yaşanan tartışma veya sınavdan düşük not alma gibi zorlu yaşam durumları için üzülmek normaldir. Ancak depresyon, neredeyse en az iki hafta boyunca her gün devam eden klinik bir tablodur. 

Belirtiler depresyonun çeşidine göre farklılık gösterse de genel olarak şunlardır:

Psikolojik Belirtiler:

• Çoğunlukla üzgün, endişeli veya öfkeli hissetme. Ergenler üzgün olmaktan ziyade daha çok öfkeli olabilirler.
• Geleceğe yönelik çaresiz hissetmek ve umut besleyememe.
• Gerçek bir suç işlenmemesine rağmen  suçlu hissetme.
• Motive olamamak.
• İntihar veya kendine zarar verme düşünceleri.
• Kendini aşırı eleştirme.

Bilişsel Belirtiler:

• Konsantre olamama.
• Karar vermede güçlük yaşama.
• Bir şeyleri hatırlamada zorluk çekme.

Sosyal Belirtiler:

• Arkadaşlarla temastan kaçınmak ve daha az sosyal aktiviteye katılma.
• Hobileri ve ilgi alanlarını ihmal etme.
• Evde, okulda veya aile hayatınızda iletişim sorunları yaşama.

Fiziksel Belirtiler:

• Baş ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel sorunlar.
• Uyku bozukluğu – örneğin, geceleri uykuya dalmakta zorlanma veya sabah çok erken uyanma.
• Çok fazla veya çok az yemek yeme. Buna bağlı olarak kilo alma ve ya zayıflama.
• Enerji düşüklüğü, çabuk yorulma.
• Yavaş hareket etme veya ajitasyon (yerinde duramama).

Daha fazla bilgi için depresyon belirtileri nelerdir adlı blog yazıma göz atabilirsiniz.

Ailelerin Rolü

Aile desteği, ergenlerin depresyondan kurtulmalarında önemli bir rol oynar. Ailelerin sağladığı güvenli ve şefkatli ortam ergenlerin iyileşme süreçlerinde anlaşıldıklarını ve desteklendiklerini hissetmelerine olanak tanır.  

Duygusal Destek Sunmak

Aileler sürekli olarak duygusal destek sağladığında, gençlerin kendilerini değerli ve anlaşılmış hissetme olasılıkları daha yüksektir.  Duygusal destek birçok şekilde olabilir.

Gençler konuşmak istediğinde yargılamadan dinlemek. Duyduğunuz şeyler sizi endişelendirebilir veya hoşunuza gitmeyebilir ancak yargılamadan dinlemek güven ortamı yaratmak için şarttır.

Ruh hali değişimlerinde veya zor anlarda sabırlı olmak. Ergenler zaman zaman zorlayıcı olabilir. Bu gibi zamanlarda nasıl tepki vereceğinizi önceden planlamak ve hazırlıklı olmak önemlidir.

Ergeninizin size geri çekilmenizi söyleyebileceğini unutmayın. Gençler her zaman iletişime açık olmayabilir. Sizi istemediğini söylediğinde bile sevgi ve kabul ile yaklaşmak ve mümkün olduğunca durumu kişiselleştirmemek önemlidir. Ergenlerin bağımsızlık istemesi normaldir ve buna saygı duymanız önemlidir. “Sana daha fazla alan tanıyacağım, ancak konuşmak veya önerilerimi dinlemek istersen yanında olduğumu bil.” diyerek yanıt verebilirsiniz.

Duygularını görmezden gelmek yerine onaylamalısınız. Dert edindiği şeyler sizin için önemli olmayabilir veya abarttığını düşünebilirsiniz. Ancak kendi benliğini yeni oluşturmaya çalışan bir ergen için her konu önemlidir.

Olumsuz davranışlarını değil, duygularını onaylamaya çalışın. Örneğin, “Son zamanlarda gerçekten moralin bozuk gibi görünüyor. Bu doğru mu?” diyebilirsiniz. Hemen sorunlu davranışa odaklanıp sorunu çözmeye çalışmak yerine onu neyin rahatsız ettiğini anlamak istediğinizi açıkça belirtin.

Destekleyici Bir Ev Ortamı Sağlama

Ev ortamı güvenli ve destekleyici olduğunda iyileşmenin hızlanır. 

Evdeki atmosferin sakin ve huzurlu olmasına dikkat edin. Ebeveynlerin dünyasına ait sorunları olabildiğince eşinizle yalnız olduğunuzda halletmeye çalışın.

Yemek ve uyku saatlerinin bir rutininin olmasını sağlayın. Rutinler, istikrar sağlar ve stres tetikleyicilerini azaltır.

Aile içi çatışmaları sınırlayın.

Beraber gerçekleştirebileceğiniz keyifli aktiviteler için plan yapın. Bu aktivitelere oğlunuz veya kızınız ile beraber karar verin.

Açık İletişim

Ergenler yaşadıkları duygusal sorunlar için kendilerini suçlayabilirler veya kendilerinde bir sorun olduğunu düşünebilirler. Aileleriyle özgürce konuşabildiklerinde  bu düşüncelerin doğru olmadığını anlama fırsatları olur. 

Açık iletişim gençlerin ihtiyaç duyduklarında ebeveynlerinden yardım istemelerini kolaylaştırır. Sorunlarını ve duygularını paylaşmadan içlerine atmaları durumu daha da kötüleştirir.

Eleştirmek yerine empati gösterin

Çoğu zaman moralsiz ve sinirli görünmeleri ve yardım etme çabanızı reddetmeleri sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Bütün zorluklara rağmen şefkatle ve empati ile yaklaşmanız gerekir. Şefkatli ve meraklı olun. Duygularına kapılmadan, nazikçe ruh halleri hakkında sorular sorun. İyi niyetli olsanız bile, endişeli haliniz eleştirel görünebilir ve çocuğunuzun sizden uzaklaşmasına sebep olabilir. Örneğin “Gerçekten kalkıp bir şeyler yapmalısın. Yoksa daha da kötü hissedeceksin”demek yerine, “Alışveriş merkezine bir işim var. Benimle gelmek istersen haber ver, belki birlikte öğle yemeği yiyebiliriz.” diyebilirsiniz.

Benzer şekilde arkadaşlarıyla eskisi kadar vakit geçirmedikleri veya gitara eskisi kadar ilgi göstermedikleri için hayal kırıklığına uğradığınızı belirtmenize gerek yok. Muhtemelen onlar da hayal kırıklığına uğramıştır ve hayatlarında neyin yolunda gitmediğinin hatırlatılması en son ihtiyaç duydukları şeydir. Unutmayın onlarda böyle davranmak veya üzgün hissetmek istemezler.  

Belirtilere Dikkat Etmek

Uyarı işaretlerini tanımak önemlidir. Artan içe kapanma, sinirlilik, ruh hali değişiklikleri veya umutsuzluktan bahsetme gibi bir nüksetmeyi veya kötüleşmeyi gösterebilecek uyarı işaretini fark etmek, erken müdahale olanağı sağlar. Tedavi sürecinden kaynaklanan bir aksaklık varsa düzenleme yapmaya olanak tanır. Gencin durumundaki değişikliklerin farkında olmak tedavinin etkinliğine ve durumun seyrine yönelik bilgi verir.

Profesyonel Yardım Alma

İzmir ergen psikolog desteği, hem gençlerin hem de ailelerin ihtiyaçlarına uygun, bilimsel temelli bir yol haritası sunarak iyileşme sürecini destekler.

Bazı gençler profesyonel destek almayı kendileri ister, bazıları ise yardım almaya hiç sıcak bakmaz. Direnç gösteren gençlere baskı yapmayın. İlk başta böyle bir seçeneğin olduğunu söyleyin ve ısrar etmeden bekleyin. “Zor zamanlar geçirdiğini biliyorum ve sana yardımcı olabilecek bazı fikirlerim var. Bunlar hakkında benimle konuşmak istersen ben burdayım.” demeyi deneyin. 

Yardım istemek için size gelirlerse hazırlıklı olun. Araştırmanızı yapın. Görüşebilecekleri iki veya üç terapist bulun ve onlara en rahat hissettikleri ve en çok yardımcı olacağını düşündükleri terapisti seçebileceklerini söyleyin. Son seçimi onlara bırakmak kendi tedavileri üzerinde sorumluluk hissetmelerine yardımcı olacaktır. Etkili bir terapi için zemin hazırlar.

Depresyonu olan birçok ergen, antidepresan gibi ilaçlardan fayda görür. Hafif ve orta şiddetteki depresyonda terapi tek başına etkili olabilir. Sadece ilaç tedavisi yerine ilaç ve terapinin bir arada olduğu seçenek tercih edilmelidir. Depresyon tedavisinde psikoterapi adlı yazımda psikoterapi sürecine dair detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Eğer çocuğunuzda depresyon belirtileri gözlemliyorsanız, ertelemek yerine bir uzmandan yardım almak en doğru adımdır. İzmir ergen psikolog desteği ile gençlerin duygusal dayanıklılıklarını artırmak ve sağlıklı bir gelecek inşa etmelerine yardımcı olmak mümkündür.