ozge logo light
İletişim
[email protected]
0530 447 69 43
Kültür Mahallesi 1380 Sokak Alyans Apartmanı B Blok No:4 D:12, 35220 Konak / İzmir
Sosyal
Image Alt

Uzun Süreli İlişkilerin Anahtarı

Dr. John Gottman ve eşi Dr. Julie Schwartz Gottman 40 yılı aşkın bir süre çiftlerin anlaşmazlıkları nasıl yönettiğini anlamaya ve uzun süreli ilişkilerin anahtarını bulmaya çalıştılar. 

Yaptıkları araştırmalar sonucunda ilişkilerin bitmesine sebep olabilecek dört davranış şekli belirlediler.  Gottman’ın (1994), “Kıyametin Dört Atlısı” olarak adlandırdığı bu dört davranış şekli eleştiri, aşağılama, savunmacılık ve duvar örmedir.  Mahşerin Dört Atlısı, metaforu zamanın sonunu tasvir eden bir metafordur. Sırasıyla fetih, savaş, açlık ve ölümü tanımlarlar. 

uzun süreli ilişkilerin anahtarı

Eleştiri

Eleştiri partnerin karakterine/özüne saldırıdır. Kasıtlı olsun ya da olmasın kişi eleştirel olduğunda öfkesini konuya ya da duruma değil partnerine yönlendirir. Eleştiri yapmamak ilişkide olumsuz gördüğümüz durumlara dikkat çekmemek anlamına gelmez. Şikayet etmek ve eleştiri farklıdır. Şikayet etmek duruma veya olaya yönelikken, eleştiri partnerin özüne yönelik bir saldırıdır.

Şikayet: Eve geç geldiğin zaman seni merak ediyorum ve canım sıkılıyor. Geç geleceğini bana önceden haber verebilir misin?

Eleştiri: Hep eve geç geliyorsun. Her zaman kendini düşünen bencil birisin!

Farklı eleştiri örnekleri:

“Bana asla yardım etmiyorsun”, “Her zaman onun tarafını tutuyorsun”, “Neden daha düşünceli olamıyorsun?”

Aşağılama

Kasıtlı olarak saygız ve incitici bir tarz içerir. O anda hissedilen zorlu duygulara kapılıp partneri zorlamak için lakap takma, alay etme, göz devirme örnek olarak verilebilir. Aşağılamanın amacı partneri değersizleştirmektir. 

“Bir çocukla konuşuyor gibiyim”, “Nasıl bu kadar aptal olabilirsin?”, “Sen bir salaksın”

Sürekli Kendini Savunma

Kendini savunma eleştiri karşısında doğal bir tepki de olsa partnere endişelerinin önemli olmadığı sinyalini verir. Özellikle partnerinizin herhangi bir isteğine ya da teklifine otomatik bir yanıt olarak ortaya çıktığında benmerkezci bir iletişim ortaya çıkar. 

Örneğin partnerinizin sizden markete gitmenizi istedi ve siz de “Onca işim olduğunu bildiğin halde neden sürekli benden bir şeyler istiyorsun diye” cevap verdiniz. Ya da “önce sen yemeği yap da ondan sonra benden bir şey iste” diye cevap verdiniz. Her iki cevap da savunmacı davranış örneğidir. 

Duvar Örme

Kendini savunmak ya da karşı tarafa saldırmak yerine kişinin kendini geri çekmesidir. Duvar örme dinleyici etkileşimden çekildiğinde, kapandığında ve partnerine yanıt vermeyi bıraktığında meydana gelir. Az konuşmak, sürekli meşgul görünmek gibi yollarla kişi duvar örebilir. Tartışma sırasında konuşmayı kesmek, evden çıkıp gitmek örnek olarak verilebilir. 

İlişkinizde mahşerin dört atlısının izlerini fark edebiliyor musunuz? Bu dört davranış şeklini tanımlayabilmek onları ortadan kaldırmanın ve yerine sağlıklı iletişim koymanın ilk adımıdır. 

GOTTMAN, J.M. and LEVENSON, R.W. (1999), How Stable Is Marital Interaction Over Time?. Family Process, 38: 159-165. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1999.00159.x